شمعدانی | پایگاه اینترنتی معلولان ایران

کار کردن با معلولان لذتی وصف ناشدنی دارد/ ما نشان دادیم معلولان هم می‌توانند بدرخشند

هنر یک واژه آشنا و مفهومی لطیف در اذهان همه انسان‌هاست، چه آنان‌که هنر را در معنایی تخصصی در ذهن تصویر می‌کنند و چه آنان‌که لبخند و مهر مادری را که فرزندش را می‌نوازد، هنری برگرفته از روح الهی مادر می‌دانند.

در تعریف کلاسیک هنر این چنین آمده است که هنر مجموعه‌ای از آثار یا فرآیندهای ساخت انسان است که در جهت اثرگذاری بر عواطف، احساسات و هوش انسانی و یا به‌منظور انتقال یک معنا یا مفهوم خلق می‌شوند.

البته به طور خلاصه می‌توان گفت هنر همان توانمندی و مهارت خلق زیبایی است که روح انسان را می‌نوازد و از درون طراوت، شادابی و نشاط را برای او به ارمغان آورده و با بهترین زبان این روح و عواطف را به مخاطب منتقل می‌کند.

از آنجا که تخیل به عنوان مهم‌ترین عامل در شکل‌گیری اثر هنری است و همه آثار هنری از عاطفه و احساس هنرمند سرچشمه می‌گیرند نه از تفکر منطقی و هوشمندی ظاهری انسان‌ها، هر پدیده‌ای که عنصر اصلی سازنده آن تخیل و عاطفه باشد، بی‌شک نمی‌تواند معنایی منجمد و تک بعدی داشته باشد و بنابراین همه انسان‌ها ذاتا می‌توانند هنرمند بوده و متجلی صفات الهی در خلق زیبایی به نوبه خود باشند، چه این انسان از لحظ جسمی کامل باشد و چه ناقص و یا در میزان بهره‌مندی از توانمندی‌های ذهنی در اوج قرار داشته باشد و یا حتی با نقصی خدادادی در این زمینه رو‌به‌رو شده باشد. این همه شمول یودن هنر است که آن را خاص و بی‌همتا کرده است.

چه بسا انسان‌هایی که در ظاهر دارای نقص بوده اما روحی بلند و لطیف دارند و از سلول به سلول وجودشان هنر، عشق و عاطفه تراوش و فوران می‌کند که معلولان ذهنی از این دسته انسان‌ها هستند که با وجود نگاه غلط جامعه به آنها سرشار از توانمندی، احساس و عشق و امید به زندگی و هم‌نوعان هستند و به دنبال فرصتی تا این عشق را به منصه ظهور برسانند.

از این رو گفت‌و‌گویی انجام داده‌ایم با علی اکبر محزونی کارگردان و نویسنده پرافتخار اهل گنبدکاووس که در عرصه تئاتر و نمایش عروسکی تجربه حضور و کسب عناوین برتر را در جشنواره‌های ملی و بین‌المللی داشته و عمده کارهای خود را در کنار نوجوانان و جوانان با همت و پرتوان معلول ذهنی تجربه کرده است که مشروح این گفت‌و‌گوی جذاب و خواندنی را در ادامه مشاهده می‌کنید:

* فارس: خودتان را به طور کامل معرفی بفرمائید؟

محزونی: علی اکبر محزونی هستم متولد سال 1352 که با تحصیلات کارشناسی گرافیک در خدمت هنر و هنرمندان گنبدکاووس و استان گلستان مشغول به فعالیت هستم و در کنار آن نیز با توجه به تخصص تجربی خودم به کارهای برقی و الکترونیک مبادرت می‌کنم که علاقه دوم من پس از هنر و تئاتر و نمایش است.

* فارس: کار تئاتر و نمایش را از چه سالی و در کجا آغاز کردید؟

محزونی: فعالیت نمایشی و کار در این حوزه را با بازی (عروسک گردانی) در نمایش «چوی لی قیزک» که یک کار با محتوای فرهنگی و پیوند دهنده قومیت‌ها و بر اساس اتحاد و انسجام مردمی بود به نویسندگی و کارگردانی علی‌اصغر نادعلی و با شرکت در جشنواره بین المللی مبارک (یونیما) در تهران در سال 1376 آغاز کردم که امروز با گذشت حدود 20 سال از آن هنوز خاطراتش در ذهن من به طور کامل مانده است.

* فارس: در چه نمایش‌هایی به عنوان بازیگر و یا کارگردان حضور داشته‌اید؟

محزونی: خب از دوران نوجوانی و جوانی در نمایش‌های بسیاری در مدرسه و در شهرستان بازی کرده‌ام اما مهمترین نمایش‌ها و تئاترهایی که به صورت حرفه‌ای به عنوان کارگردان یا بازیگر کار کرده‌ام به شرح ذیل است:

نمایش «آی دختر پرخان» به کارگردانی و نویسندگی مرحوم قربان دردی تاغانپور در سال 1377

نمایش عروسکی «نوای بینوا» به کارگردانی مهدی آبشناس در سال 1378

فیلم های کوتاه «دوباره نگاه کن» و «نوای بینوا» به نویسندگی و کارگردانی مرحوم قربان دردی تاغانپور در سال 1379

نمایش «آتابخشی» و شرکت در نخستین جشنواره هلال اهمر 1380

نمایش «آ تقی در شهر خیالی» به نویسندگی سیامک صفری و کارگردانی خودم در سال 1380

نمایش «شبهای بارانی» به نویسندگی علیرضا حنیفی و کارگردانی خودم 1382

نمایش «پیتزا چهارگوش» به کارگردانی عباس بیژنی 1383

نمایش «آ تقی در شهر خیالی 2» به کارگردانی خودم 1385

نمایش عروسکی «کلاغ سفید» به نویسندگی و کارگردانی ابوالفضل قوچانی 1387

نمایش خیابانی «آپ» به کارگردانی رضا شیبانی و شرکت در جشنواره بین‌المللی فجر تهران1392

نویسندگی و کارگردانی نمایش عروسکی «یه بغچه بازی» و شرکت در دومین جشنواره بین‌المللی تئاتر معلولین تهران 1384.

نویسندگی و کارگردانی نمایش «از خاک تا افلاک» و شرکت در سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر معلولین تهران 1386

نویسندگی و کارگردانی نمایش «اسکله امید» و شرکت در چهارمین جشنواره سراسری معلولین تهران و اولین جشنواره منطقه‌ای خزر 1387

نویسندگی و کارگردانی نمایش «گوهر پنهان» و شرکت در جشنواره آئین مهر استان گلستان و دومین جشنواره منطقه‌ای خزر1391

نویسندگی وکارگردانی نمایش «رزهای آبی» و شرکت در جشنواره منطقه‌ای معلولین گرگان و راهیابی به جشنواره بین المللی معلولین تهران 1392

* فارس: کارگردانی را چگونه و از کجا آغاز کردید؟

محزونی: کارگردانی را در حدود 15 سال پیش و در نمایش «آ تقی در شهر خیالی» که توسط دوست خوبم سیامک صفری در سال 1380 نوشته شده بود آغاز کردم که اتفاقا در آن نمایش خودم نیز به عنوان بازیگر بازی کردم که تجربه شیرین و فراموش ناشندنی برای من بود و آغاز راهی برای من در عرصه هنر تئاتر و نمایش، که امیدواریم بتوانم در ادامه موفقیت‌های بیشتری را برای شهر گنبدکاووس و استان گلستان به ارمغان بیاوریم.

* فارس: چرا کار با معلولان را انتخاب کردید؟

محزونی: شاید برخی در جواب سوال فکر کنند نوعی ترحم یا دلسوزی من را به سمت کار کردن با معلولان کشانده و باعث شده در وادی هنر با آنها همکاری کنم اما واقعیت این نیست و حقیقتا من وقتی کنار این افراد بودم، با تمام وجود توانایی‌های این عزیزان را درک کرده‌ام و امروز به اراده و توان آنها ایمان راسخ دارم و به همین دلیل معتقدم همه باید نگاه خود را به این افراد تغییر دهند و بدانند که ما این تجربه را کرده‌ایم و نشان داده‌ایم که معلولان هم می‌تواننند بدرخشند و افتخار آفرین باشند.

* فارس: کارکردن با معلولان در نمایش سخت نیست؟

محزونی: نمی‌خواهم شعار بدهم اما باور کنید کار کردن با این بازیگران معلول لذتی وصف ناشدنی دارد و باید این لذت را تجربه کنید تا بدانید به چه میزانی شیرین است، اما خارج از این موضوع به هر حال برخی رفتارها با این عزیزان سخت است چون بزرگواران معلول بسیار احساساتی و دارای روحیه لطیف و حساسی هستند و باید به شدت مراقب باشیم تا روحیه آنها خدشه دار نشود که کار بسیار سختی است.

اما انصافا نوجوانان و جوانان معلول که من افتخار همکاری با آنها را دارم بسیار مهربان و خون‌گرم هستند و من با اکثر بازیگران معلولی که همکاری داشته‌ام اکنون رفت و آمد خانوادگی و رابطه صمیمی و متداومی دارم.

* فارس: چه مدارجی را تا کنون به دست آورده‌اید؟

محزونی: مدارج متعددی را کسب کرده و دوره‌های زیادی را گذرانده‌ام که شاید مهمترین آن‌ها دوره شش ماهه آموزش کارگردانی و بازیگری با حضور دکتر سهراب سلیمی و دریافت گواهینامه ممتاز کارگردانی و بازیگری از مرکز هنرهای نمایشی کشور بوده است.

حضور و کسب رتبه‌های متعدد در جشنواره‌های بین‌المللی تئاتر فجر، جشنواره منطقه‌ای خزر، جشنواره بین‌المللی تئاتر معلولین برای چندین سال متوالی و ... هم بخشی از افتخارات هنری من در این سال‌هاست که به کمک و همت همکاران معلول اما توانمندم به دست آمده است.

* فارس: دوست دارید نام این بازیگران معلول را بگویید؟ دوست داشتنی‌ترین بازیگر نمایش‌های شما کیست؟

محزونی: بله حتما، یول امان وجدانی، علی مقدادی، جواد رحیمی، عبداللطیف ناسی، عبدالقادر نظری و مصطفی قاضی راد بازیگران همکار من در نمایش ها هستندکه همه بازیگران عزیز معلول واقعا برایم دوست داشتی و عزیز هستند و یه تک تک آنها بدون هیچ اغراقی عشق می ورزم، هرچند علاقه من و همه عوامل کار و حتی خود بچه های معلول نیز به عبدالقادر نظری بسیار متفاوت و به نوعی متمایز است.

* فارس: چقدر به این نوجوانان معلول وابسته‌اید؟

محزونی: اگر بخواهم دروغ نگویم واقعا وابستگی شدیدی به این عزیزان دارم و اگر چند روز آنها را نبینم و یا با آنها صحبت نکنم دلم برایشان تنگ می‌شود و شاید باورش برای خیلی‌ها سخت باشد که ما با هم به تفریح می‌رویم، در پاره‌ای از اوقات به مسافرت می‌رویم و هر چند وقت یک‌بار سینما و تئاتر را باهم به تماشا می‌نشینیم و تقریبا شبیه یک پیکره شده‌ایم که همه ما به یکدیگر متصل و وابسته‌ایم نمی‌توانیم دل بکنیم.

* فارس: یک خاطره از اجرای نمایش معلولان برایمان تعریف کنید؟

محزونی: در یکی از جشنواره‌های بین‌المللی همین قادرجان که شخصیت اصلی نمایش ما بود قبل از اجرا و تنها دقایقی قبل از شروع نمایش با دیدن جمعیت و تشویق‌هایی که انجام می‌شد احساساتی شد و شروع به گریه کرد و گفت که نمی‌تواند بازی کند و ما همه اعضای گروه با استرس شدیدی مواجه شدیم، چون جشنواره بین‌المللی بود و ماه‌ها برای رسیدن به این دقایق و این جایگاه تلاش کرده بودیم. به هرحال من قادر را بغل کرده و کمی همراه او گریه و احساس همدردی کردم بعد به سرعت و در حالی‌که مملو از استرس شدیدی بودم با وی صحبت کرده و او را با نوازش و بوسه آرام کردم و او با پریدن بغل من گفت که برویم و بازی کنیم و مهیای اجرای نمایش شد که انصافا یکی از درخشان‌ترین بازی‌های خود را در آن نمایش به اجرا گذاشت.

* فارس: کار جدیدی در دست اجرا دارید؟

محزونی: بله. در ابتدای هفته آینده و در ایام مقارن با عید سعید قربان نمایش رزهای آبی را با بازیگران عزیز و توانمند معلول به اجرا در خواهیم آورد که از 20 شهریور به مدت چهار شب ساعت 19 در سالن اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی گنبدکاووس به روی سن خواهد رفت و امیدواریم مورد استقبال و رضایت مردم خوب گنبدکاووس قرار بگیرد.

* فارس: ممنونم از وقتی که در اختیار ما قرار دادید. موفق و منصور باشید.

محزونی: خواهش می‌کنم. من هم تشکر می‌کنم از توجه خبرگزاری فارس به هنر و به ویژه توجه به معلولان که قشر توانمند ولی مظلوم و کمتر دیده شده‌ای در کشور هستند. در پناه خدا باشید.