مکانیزاسیون ابزارهای اطلاعاتی ویژه معلولان؛
• صنم صداقت
دسترسی به فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی برای تمامی مردم فرصت ایجاد میکند، شاید این در مورد هیچ گروهی بیش از افراد معلول صدق نکند. این تحولی خوشایند است در عین این که فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی در سراسر جهان گسترش مییابند و استفادهکنندگان بیشتری را جذب میکنند؛ اغلب وبسایتها برای میلیونها نفری که برای حرکت دادن ماوس مشکل داشته یا ناتوانایی بینایی دارند و نیازمند <صفحه نمایشخوان> یا وجود حروف بسیار بزرگ برای مطالعه یک صفحه هستند غیرقابل دسترسیاند، رفته رفته دولتها و بخش خصوصی مزایای اجتماعی و اقتصادی قابل دسترس کردن کامل وبسایتها را درک کرده و تغییراتی در نرمافزار و به همان ترتیب در سختافزار را در این راستا به مورد اجرا گذاشتهاند.
امروزه توانمندسازی معلولان با بهرهگیری از فناوریهای نوین راه ورود آنها به عرصههای مختلف اجتماعی است، لزوم ورود به جامعه اطلاعاتی ایجاد فرصت دسترسی به ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی است، این موضوع برای افراد عادی با وجود رایانه و ارتباط به شبکههای اطلاعاتی به سادگی صورت میپذیرد حال آنکه برای فرد معلول و به طور خاص نابینایان، لازمه به کارگیری رایانه و به تبع آن اتصال به جامعه اطلاعاتی بهرهگیری از نرمافزارها و سختافزارهایی است که این امکان را برای ایشان فراهمکنند و نکته مهم این است که این ابزارها به منزله چشم برای یک نابینا کارآیی داشته و بسیاری از ناتواناییهای ایشان با استفاده از رایانه به توانایی تبدیل میشود. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی () W.H.O بین 40 تا 45 میلیون نابینا و 180 میلیون فرد کمبینا در سراسر جهان وجود دارد، این افراد برای اداره مستقل زندگی روزمرهشان نیازمند وسایل کمکی مخصوص نابینایان هستند، وسایلی که زندگی در دنیای پیشرفته و پیچیده امروز را کمی آسانتر کند، امروزه و به شکرانه پیشرفت لحظه به لحظه فناوری، کمتر زمینهای است که استفاده از آن برای نابینا غیرممکن باشد و جستوجوگرهای اینترنتی مخصوص نابینایان گاه بهتر از چشم افرادبینا به نتیجه میرسند، تقریبا تمامی شرکتهای بزرگ رایانهای دنیا در زمینه تولید وسایل کمکی نابینایان فعال هستند <در کشور ما از حدود 10 سال پیش چنین فعالیتهایی شروع شده و متخصصان کشور به دستاوردهای خوبی در این زمینه دست یافتهاند.> افراد نابینا به دلیل نداشتن قدرت بینایی در انجام برخی از کارها که به نظر ما ساده میآیند دچار مشکلات بزرگی هستند و همین مشکلات باعث ایجاد وابستگی بیشتر به سایر افراد و مشکلات روحی در آنها میشود و مهمترین موضوع برای نابینایان امکان دسترسی () Accessibilityاست، این که چگونه میتوانند به اطلاعات موجود در جامعه اطلاعاتی دسترسی داشته باشند، امروزه با کمک رایانه سطح دسترسی نابینایان تا اندازه افراد عادی بالا رفته و به راحتی میتوانند از اطلاعات استفاده کنند.
تلاشهای نهادهای مدنی
وضعیت کشورهای جهان در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات برای نابینایان امروزه پیشرفتهای چشمگیری در زمینه نرمافزار و سختافزار ایجاد شده و متخصصان و صنعتگران ابزارها و امکانات ویژهای را طراحی کردهاند تا نابینایان بتوانند به فناوری اطلاعات و ارتباطات دسترسی داشته باشند و برای بهرهگیری از این پیشرفتهای فناوری دولتها و نهادهای مدنی حمایتهای خوبی انجام میدهند از جمله حمایتهایی که در دیگر کشورهای جهان انجام گرفته میتوان موارد زیر را نام برد: - در اختیار قراردادن تجهیزات لازم و مورد نیاز برای هر فرد نابینا و یک رایانه در محیط کار و یک رایانه در منزل با تمام امکانات کامل، نظیر پرینتر وجود داد و هزینهخرید این تجهیزات برعهده بیمه و وزارت کار است. - وبسایتهای رسمی بهگونهای طراحی شدهاند که برای افراد نابینا قابل دسترسی باشند و مراکز علمی، آموزشی و کتابخانهها با رایانههای مخصوص نابینایان جهت استفاده آنها از اینترنت و خواندن کتابها تجهیز شده است. همچنین در اجلاس سران جامعه اطلاعاتی ژنو20033) و تونس 20055) برای ایجاد دسترسی و بهرهمندی برابر معلولان به اطلاعات در اعلامیه و برنامه اقدام شده و بندها و پیشنهاداتی در مورد به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات برای نابینایان در تمام مراحل تحصیلی، آموزش و توسعه منابع انسانی، استفاده از مزایای اجتماعی، افزایش فرصتهای شغلی و انتشار نرمافزارها به زبان محلی مطرح شده است.
کامپیوتر امید
از حدود 10 سال پیش شرکتها و مراکزی در ایران شروع به فعالیت در این زمینه کردهاند و به پیشرفتهایی در زمینه نرمافزاری، سختافزاری و استفاده از فناوری اطلاعات برای دسترسی بهتر نابینایان به اطلاعات، کتابها و دانشگاهها دست پیدا کردهاند و در سال 73 تعداد محدودی کامپیوتر امید (کامپیوتر امید مانند کامپیوتر بینایی برنامهپذیر بوده و در کاربردهای متفاوت قابل به کارگیری است)برای نابینایان تولید شد و در همین سال نشر بریل به صورت مکانیزه درآمد و تاکنون تمامی مکتوبات بریل مکانیزه انجام میشود و در سال 74 نیز اولین مرکز آموزش رایانه به نابینایان با 5 نفر دانشجو در مرکز نابینایان رودکی شروع به کار کرد.
همانطور که اشاره شد دسترسی به رایانه مزایای بیشتری را برای نابینایان نسبت به افراد بهرهمند از نعمت بینایی فراهم میکند چرا که با وجود ابزارهای کمکی رایانه همانند چشم برای ایشان کارآیی خواهد داشت بنابراین با توجه به ضرورت دسترسی نابینایان به فناوری اطلاعات و ارتباطات و تاثیرات مثبتی که این فناوری بر زندگی آنها میگذارد و همچنین با توجه به امکانات تولید تجهیزات در داخل کشور ضروری است تمام نابینایان کشورمان از این امکانات بهرهمند شوند که این موضوع در بند22> صورتجلسه سی و پنجمین نشستهای شورای اجتماعی کشور مورخ 20 تیرماه 84 نیز به این موضوع اشاره شده با عنایت به ضرورت دسترسی نابینایان به رایانه و فناوری اطلاعات و ارتباطات مجموعه سیستم برجسته نگار که در شرکت پکتوس (گروه تحقیقاتی پکتوس) طراحی و ساخته شده توسط مدیرعامل شرکت مذکور به اعضا معرفی و نظر به تأیید ضرورت استفاده و به کارگیری این سیستم توسط دستگاههای ذیربط مرتبط با نابینایان در شورا مقرر شد براساس پیشنهادات زیر دستگاههای زیربط نسبت به برنامهریزی و تخصیص اعتبارات اقدام کنند. الف)تجهیز مراکز عمومی و تخصصی آموزشی، علمی، فرهنگی، اجتماعی و اطلاعرسانی همچون مراکز نابینایان سازمان بهزیستی کشور، مدارس ویژه نابینایان، مراکز سازمان آموزش فنیوحرفهای کشور، انجمنها و موسسات مردمی ویژه نابینایان با همکاری وزارت کشور و سازمان ملی جوانان و مراکز مرتبط و واگذاری تسهیلات اعتباری به دانشجویان و فارغالتحصیلان دانشگاهی نابینا از طریق وزارت رفاه جهت خرید دستگاههای مذکور و این درحالی است که متاسفانه با گذشت بیش از یک سال از ابلاغ این صورتجلسه به سازمانهای مجری هیچگونه پیشرفتی در این زمینه ایجاد نشده است. یکی از اساسیترین مشکل نابینایان در خصوص برقراری ارتباط با دنیای پیرامون خویش کسب اطلاعات است و بهترین روش کسب اطلاعات در هر زمینهای مطالعه کتب مربوط به آن زمینه است. گسترش کتابخانههای عمومی و شبکههای اطلاعاتی، کاوش در هر زمینهای را برای افراد بینا فراهم آورده است و این در صورتی است که نابینایان به دلیل گسترش کم امکانات عمومی برای مطالعه، از این امکان که ابتداییترین حق هر انسانی است، محروم بودهاند. دلایل عمده گسترش اندک کتب و کتابخانههای بریل برای نابینایان را میتوان ناشی از گران و حجیم بودن کتب بریل، هزینهبر و وقتگیر بودن چاپ بریل، قیمت بالای دستگاههای چاپ بریل و تعداد اندک چاپخانههای بریل دانست و این امر باتوجه به فهرستگان کتب بریل منتشر شده که کمتر از یک درصد کتب بینایی نشر شده است کاملا مشهود میباشد.
نمایشگاه Sight city
بازار رقابت میان شرکتهای بزرگ رایانهای برای ساخت تجهیزات کمکی نابینایان هر روز داغتر میشود. در این میان نمایشگاه معروف () sight city فرانکفورت آلمان جایگاه ویژهای دارد. این نمایشگاه که برای اولین بار در سال 2003 میلادی و با شرکت 36 نماینده شرکتهای رایانهای برگزار شد، هر ساله به معرفی و عرضه تازههای تکنیکی ویژه نابینایان و کمبینایان میپردازد. این نمایشگاه همه ساله در اواخر اردیبهشت، یعنی میانههای ماه می، بزرگترین نمایشگاه دادهپردازی ویژه نابینایان و کمبینایان در شهر فرانکفورت است و در سال 85 نیز از 25 تا 27 اردیبهشت ماه در فرانکفورت بیش از 100 شرکت کامپیوتری از 16 کشور جهان تازههای فنی خود را به نمایش گذاشته بودند و علاقهمندان و کارشناسان این رشته، از نمایشگاه دیدار و در نشستهای مختلف علمی، پزشکی و حقوقی شرکت کردند و علاوه بر ارائه اطلاعات و تازهها، امکان پرسش و پاسخ و ارتباط مستقیم با مسوولان نهادهای صنفی مربوط به نابینایان، پزشکان متخصص این زمینه و انجمنهای مربوطه نیز وجود داشت که متاسفانه در این سال هیچ شرکت ایرانی در نمایشگاه حضور نداشته و برنامه و دستگاه تازهای نیز از طرف ایران عرضه نشد. در پایان باید گفت که رایانه بهعنوان یکی از ابزارهای بهبود کیفیت زندگی افراد جامعه، جای خود را پیدا کرده و در کنار آن طراحی، تولید و ساخت سیستمهای سختافزاری و نرمافزاری روز به روز گستردهتر میشوند، امروزه با پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات و نیز الکترونیکی شدن بخشهای مختلف زندگی اجتماعی، سعی شده تا امکانات خوب و مناسبی برای قشرهای خاصی از جامعه بهخصوص نابینایان فراهم آید تا با بهرهگیری از رایانه و فناوری اطلاعات و ارتباطات سطح زندگی خود را بهبود بخشند. بنابراین ضروری است که به این تکنولوژی و استفادههای متفاوتی که از آن میشود بیش از پیش توجه کرده و اهمیت داده شود. تا همه اقشار جامعه بتوانند از این فناوری استفاده کنند .
• روزنا
شمعدانی کیست؟
- پایگاه اینترنتی معلولان ایران ـ شمعدانی ـ به منظور اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به تک تک افراد جامعه کشورعزیزمان ایران راه اندازی شده است.
شمعدانی به یک درد مشترک می پردازد. - درد قریب به بیست میلیون شهروند ایرانی یعنی " معلولیت " ؛ شهروندانی که با موضوع معلولیت دست به گریبانند حال یا خود عضوی دچار معلولیت دارند یا یکی و شاید دو یا سه یا ... نفر از اعضای خانواده اشان معلولیت دارند یا عضو تیم بزرگ و دلسوز توانبخشی ایران می باشند.
- در شمعدانی می توانید از اهم اخبار معلولان، مناسب سازی محیط های شهری ( چه در همین تهران خودمان و چه در روستای خود شما)، بحث و جدلهای دولتمردان درباره معلولان، ورزش، قوانین و مقرارت کشوری و بین المللی، مقاله های مفید و سودمند و هر مطلبی مرتبط با معلولیت آگاه شوید.
اشتراک در خبرنامه
لطفاً نشاني پست الكترونيك خود را برای دريافت اطلاعات و اخبار پايگاه در كادر زير وارد كنيد.
آمار سایت
- كل کاربران ثبت شده: 53 کاربر
- کاربران حاضر در وبگاه: 0 کاربر
- ميهمانان در حال بازديد: 55 کاربر
- تمام بازديدها: 25120618 بازدید
- بازديد 24 ساعت قبل: 5313 بازدید