شمعدانی | پایگاه اینترنتی معلولان ایران

پیستوریوس اولین ورزشکار معلول حاضر در المپیک

«شما به خاطر ناتوانی هایتان، ناتوان نیستید. شما توانا هستید به خاطر توانایی هایی که دارید.» این شعار معروف کسی است که بالاخره بعد از جنگ و دعوای فراوان می تواند به حق خودش برسد.

اسکار لئونارد کارل پیستوریوس، دونده 21 ساله اهل آفریقای جنوبی می تواند امسال در رقابت های المپیک پکن شرکت کند.

تا اینجا این سوژه چندان هم عجیب و غیرمعقول نیست اما وقتی متوجه شوید که او از 11 ماهگی پا ندارد، داستان جذاب تر می شود. این جوان اهل آفریقای جنوبی 21 سال پیش بدون نازک نی به دنیا آمد و در 11ماهگی دو پایش را از زانو به پایین از دست داد. شاید هر کسی که شرایط او را داشت، هیچ وقت به ورزش کردن فکر نمی کرد اما این سوژه زمانی جذاب می شود که متوجه می شویم او رکورددار دو و میدانی در پارالمپیک است. او برنده یک برنز و یک طلادر رقابت های 100 و 200 متر پارالمپیک است.

دو عنوان قهرمانی در رقابت های جام جهانی دو و میدانی دارد و یک بار هم مدال طلای رقابت های قهرمانی بزرگسالان آفریقای جنوبی را به دست آورده است. این عناوین در نوع خود جالب توجه هستند اما پیستوریوس داستانی مجزا برای خود دارد.

 او از دو پای مصنوعی استفاده می کند که شرکت «اوسور» ایسلند تولیدکننده آن است. این پاها که به «چیتا فلکس فوت» مشهورند از جنس کربن هستند و این امکان را به مرد اهل آفریقای جنوبی داده اند که بتواند به رویای خودش برسد: حضور در مسابقات IAAF (فدراسیون بین المللی دو و میدانی): رویایی که به نظر می رسید کم کم به واقعیت تبدیل می شود. پیستوریوس بعد از عناوین قهرمانی اش در رقابت های معلولان توسط IAAF به رقابت های هلسینکی فنلاند در سال 2005 دعوت شد. او نتوانست در این رقابت ها به میدان رود اما 13 ژوئیه 2007 روز سرنوشت بود. 
پیستوریوس در رقابت های گلدن گالادر رم شرکت کرد و آنجا در رده «B» با زمان 46 ثانیه و 90 صدم ثانیه پشت سر استفانو براسیولاقرار گرفت تا همه از این رتبه او شگفت زده شوند. همین اتفاق بود که باعث درخواست پیستوریوس برای شرکت در مسابقات دو و میدانی بین المللی و جنجال های آن شد. استفاده کردن از دو پای مصنوعی که شکل حرف J در زبان انگلیسی را دارند، موجب انتقاد همه از او شد.

به اعتقاد منتقدان این پاها امتیازی ویژه به پیستوریوس در رقابت با دوندگان سالم می دهد. ادعای آنها این بود که پاهای تیغ شکل پیستوریوس این امکان را به او می دهد تا با قدم هایش مسافت بیشتری را بپیماید. در عین حال عقیده داشتند پاهای چیتا در هر قدم انرژی بیشتری را به او برمی گردانند بدون اینکه اثری از خستگی ظاهر شود.

 در واقع این پاها مثل پاهای عادی تحت تاثیر اسید لاکتیک که در اثر خستگی در عضلات ترشح می شود، قرار نمی گرفتند. پیستوریوس و مربی اش امپی لو این ادعاها را رد کردند و اعتقاد داشتند این پاهای معمولی هیچ برتری غیرمنصفانه یی به او نمی دهند.
به این انتقادات ادعای پروفسور رابرت گیلی استاد دانشگاه میامی هم اضافه شد. پروفسور گیلی اعتقاد داشت پاهای پیستوریوس تنها 80 درصد فشار ناشی از انرژی جذبی را به زانوهای او برمی گرداند، در حالی که این فشار در ورزشکاران عادی به 240 درصد می رسد. همین مساله بود که پیستوریوس را به واکنش وا داشت: «اگر IAAF شواهدی پیدا کرد که من مزیتی نسبت به بقیه دارم آن وقت دویدن را کنار خواهم گذاشت چون نمی خواهم با مزیتی ناعادلانه در مسابقات شرکت کنم.»
 اما این پایان راه نبود. پیستوریوس ادعا کرد پاهای مکانیکی او مقابل باد و باران دچار مشکل می شود. باد پاهای او را که مقاومت چندانی ندارد از مسیر منحرف می کند و باران هم روی پیست جا می اندازد. در عین حال این دونده اهل آفریقای جنوبی ادعا کرده بود پاهای مکانیکی او هنگام شروع شتاب اولیه کمتری نسبت به پاهای معمولی دارد.

در ژوئن 2007 فدراسیون دوومیدانی (IAAF) قانونی وضع کرد که طی آن «هر وسیله مکانیکی که برای استفاده کننده اش مزیت ایجاد کند»، ممنوع خواهد بود. با این حال این فرصت به پیستوریوس داده شد در رقابت های رم شرکت کند تا حرکاتش زیر نظر گرفته شود.
 نوامبر 2007 بود که پروفسور گرت پیتر بروگمان آلمانی تحقیقاتش را روی پاهای مصنوعی دونده آفریقای جنوبی آغاز کرد. تحقیقات این پروفسور آلمانی نشان داد پاهای چیتا 25 درصد انرژی کمتری نسبت به پاهای معمولی در سرعتی مشابه صرف می کند. در عین حال این پاها 30 درصد کار مکانیکی کمتری نسبت به پاهای معمولی برای ایستادن و حرکت عمودی کردن انجام می دهند.

پروفسور بروگمان در دسامبر 2007 در گفت وگو با روزنامه دی ولت پیستوریوس را دارای مزیت قابل توجه دانست و ادعا کرد خودش هم فکر نمی کرد این پاها تا این حد آشکارا نسبت به پاهای معمولی برتری داشته باشند. پیرو همین ادعا بود که IAAF حضور پیستوریوس در کلیه رقابت های دوومیدانی عادی را ممنوع اعلام کرد.

 پیت فن زیل مدیر برنامه های این دونده شکایتی را به دادگاه داوری ورزش (CAS) برد. او این شکایت را براساس ادعای کارشناسان امریکایی کرده است. امریکایی ها اعتقاد داشتند پاهای «چیتا» مزیت حساب نمی شوند و همه مزایا و معایب آن در گزارش پروفسور بروگمان گنجانده نشده است.
روز جمعه CAS رای IAAF را نقض و اعلام کرد پیستوریوس می تواند در رقابت های المپیک امسال شرکت کند. البته این رای با توجه به ناکافی بودن شواهد لازم علیه پیستوریوس صادر شده و در صورتی که IAAF مدارک قابل ارائه یی در آینده داشته باشد، می تواند به دادگاه ارائه دهد. پیستوریوس بعد از صادر شدن رای به نفع خودش در بیانیه یی اعلام کرد: «تمرکز من در طول این دادخواست روی این مساله بود که مطمئن شوم به ورزشکاران معلول هم این شانس داده می شود تا به شکلی منصفانه با ورزشکاران عادی رقابت کنند.»
 با این حال پیستوریوس برای شرکت در المپیک پکن کار آسانی در پیش ندارد. او برای داشتن شانس در ماده 400 متر باید یا سهمیه A المپیک یعنی زمانی حدود 55/45 را کسب کند یا سهمیه B را (95/45). این در شرایطی است که هیچ ورزشکار دیگری از آفریقای جنوبی نتواند زمان بهتری به دست آورد. در عین حال نباید فراموش کرد در همه رشته های 400 ، 200 و 100 متر رکورد پیستوریوس با رکورد المپیک فاصله زیادی دارد. رکورد 400 متر متعلق به مایکل جانسون امریکایی است (18/43) یعنی چیزی حدود دو ثانیه بهتر از پیستوریوس.

در 200 متر هم این فاصله دو ثانیه یی با مایکل جانسون دیده می شود. در 100 متر وضع بدتر است. رکورد 100 متر متعلق به آسافا پاول امریکایی با 74/9 ثانیه است، در حالی که بهترین رکورد پیستوریوس در این ماده 91/10 است که رکورد جهانی پارالمپیک به حساب می آید. با تمام این اوصاف کار پیستوریوس قابل ستایش است. او با وجود معلولیت با امید زندگی می کند و در صورت حضور در المپیک، تبدیل به اولین ورزشکار معلول حاضر در المپیک پکن خواهد شد. این اتفاق می تواند بمب خبری المپیک پکن باشد.

• منبع : سایت dp.ir