شمعدانی | پایگاه اینترنتی معلولان ایران- مقالات حوزه اجتماعی
ایران به کنوانسیون حقوق معلولان می پیوندد

حذف تصاویر و رنگ‌ها  | تاریخ ارسال: 1386/3/25 | 

کارشناسان در گفت و گو با «ایران» مطرح کردند

ایران به کنوانسیون حقوق معلولان می پیوندد

• هدی هاشمی

کنوانسیون جهانی حقوق معلولان در راستای پیشبرد و دفاع از حقوق انسانی، اجتماعی، احترام به کرامت انسانی و شایستگی فردی، تاکنون به امضای بیش از ۹۰ کشور جهان رسیده است، که در این میان نام ایران با وجود داشتن قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، در جمع امضاکنندگان این کنوانسیون خالی است. این در حالی است که در کشور ما حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار معلول زندگی می کنند و طبق آمارها و اظهارنظرهای مسئولان، معلولان کشورمان در شرایط اجتماعی و اقتصادی نه چندان مطلوبی به سر می برند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند با وجود این که ایران در سال ۸۳ قانون جامع حمایت از معلولان را در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسانده است و جزو ۴۰ کشوری است که قوانین منسجم برای معلولان دارد باید زودتر از اینها کنوانسیون حقوق معلولان را امضا می کرد و در سطح بین المللی هم وارد میدان می شد.
برهمین اساس بسیاری از فعالان حقوق معلولان درباره این کنوانسیون با وزارت امور خارجه و وزارت رفاه رایزنی هایی را انجام داده اند، اما تاکنون خبری از پیوستن ایران به کنوانسیون حقوق معلولان به گوش نرسیده است.
کنوانسیون حقوق معلولان دارای ۵۰ ماده است که براساس آن کشورهای عضو، تضمین و تعهد می دهند که معلولان کشورشان از حقوقی همچون دسترسی به عدالت، رهایی از شکنجه یا رفتارهای بی رحمانه، شرکت در اجتماع، سلامتی، توانمندسازی، آزادی انتخاب، استقبال فردی و برابرسازی فرصت ها برخوردار باشند.
این کنوانسیون که بیش از ۶۵۰ میلیون معلول را در دنیا مورد خطاب قرار می دهد، در نخستین روز تصویب، شاهد امضای بیش از ۸۴ کشور بود و ۴۴ کشور نیز به شرط تحقیق، آن را پذیرفتند.
با این حال باید پرسید چرا ایران بعد از گذشت ۳ ماه هنوز به این کنوانسیون نپیوسته است؟
ایران در حال بررسی مفاد کنوانسیون است
برخی فعالان حقوق معلولان معتقدند که دولت ایران این کنوانسیون را نمی پذیرد در حالی که چنین چیزی به هیچ وجه صحت ندارد و جمهوری اسلامی ایران در حال بررسی مفاد این کنوانسیون در وزارت امور خارجه است.
سهیل معینی فعال امور معلولان این سخنان را در حالی بیان می کند که مطمئن است با پیگیری ها و بررسی های انجام شده، ایران تا چند ماه آینده به این کنوانسیون ملحق می شود.
وی تأکید می کند: «وزارت امور خارجه در حال بررسی و ترجمه مفاد این کنوانسیون است و اگر این کنوانسیون مغایر با احکام دینی و قوانین جمهوری اسلامی باشد، در نشستی مشترک با اداره حقوق بشر این مغایرت ها بررسی می شود و سرانجام کنوانسیون به هیأت دولت و سپس به مجلس می رود. به گفته معینی تاکنون وزارت امور خارجه ۶ مورد مغایرت در این کنوانسیون دیده است و این مواردنیز با ظرافت های حقوقی حل خواهدشد.
این کارشناس معتقد است که کنوانسیون حقوق معلولان هیچ مغایرتی با قانون جامع حمایت از حقوق معلولان در کشور ندارد و اگر این قانون ماه آینده به هیأت دولت برود، به سرعت در باره آن تصمیم گرفته خواهد شد.
معینی دلایل عمده کندشدن روند پیوستن ایران به این کنوانسیون را نبود حساسیت کافی و لزوم برنامه ریزی مشخص برخی مسئولان مربوطه می داند و می گوید: «نبود حساسیت لازم در امور معلولان درکشور و کندی بررسی الحاق به کنوانسیون موجب شده است که ایران تاکنون این قانون را امضا نکند.»
به گفته او با توجه به روح مواد قانونی کنوانسیون، دولت هیچ مشکلی برای الحاق به آن ندارد و رئیس جمهوری هم بارها اعلام کرده است که ما کنوانسیون را بررسی خواهیم کرد و صددرصد به آن ملحق خواهیم شد.
مشروط هم می توان پذیرفت
محمد کمالی استاد دانشگاه معتقد است که این کنوانسیون در شهریورماه گذشته به تصویب نهایی رسیده بود و کشورها فرصت داشتند درباره این کنوانسیون تحقیق و بررسی کنند و به آن بپیوندند اما ایران دراین باره کوتاهی کرده است.
وی با اشاره به این که کنوانسیون هیچ مغایرتی با قوانین داخلی ایران ندارد، می گوید: «از لحاظ شرعی و قانونی هنوز هیچ کس در داخل کشور اظهارنظری راجع به مفاد کنوانسیون نکرده است.»
به گفته کمالی وقتی ایران قوانین محکم و مدونی را برای معلولان تصویب می کند و همه نهادها را ملزم به رعایت این قوانین می کند پس می تواند این کنوانسیون را هم بپذیرد.
به گفته این استاد دانشگاه، جامائیکا نخستین کشوری بود که کنوانسیون را امضا کرد و بعد از ۲ روز الحاق به این کنوانسیون در مجلس این کشور نیز تصویب شد. برخی کشورها هم به صورت مشروط این کنوانسیون را پذیرفتند. ایران هم می تواند همانند ۴۴ کشوری که همان روز اول با حق تحقیق و به صورت مشروط آن را امضا کردند، کنوانسیون را امضا کند و بعد با تصویب مجلس، مواردی که با قوانین داخلی، عرف و مذهب مغایرت دارد برای اجرا در کشورمان اصلاح شود.
پیوستن به کنوانسیون های بین المللی، قوانین داخلی را جهت می دهد
مفادی که در کنوانسیون برای معلولان نوشته شده، دستاوردهای جامعه جهانی درباره مشکلات معلولان است. سندهایی همچون این کنوانسیون چارچوب حقوقی افراد را مشخص می کند و براساس آن، قوانینی تصویب می شود که اجرای آن لازم است. سهیل معینی درباره ضرورت پیوستن ایران به این کنوانسیون می گوید: «کنوانسیون، حقوق معلولان را تعریف می کند و در صورت الحاق، ایران موظف می شود مفاد آن را رعایت کند و دولت با حساسیت ویژه ای پیگیر امور معلولان شود. براساس این کنوانسیون، یک کمیته بین المللی هر سال عملکرد دولت ها را در زمینه معلولان بررسی می کند که در صورت الحاق ایران به کنوانسیون حقوق معلولان، کشورمان هم در برابر این کمیته پاسخگو خواهد بود.»
وی تأکید می کند: «وقتی جامعه ای به حقوق بین المللی ملحق می شود برنامه ریزی ها و قوانین داخلی اش سمت و سو پیدا می کند و دولت ها به تدریج قوانین داخلی خود را برای هماهنگی با روح این حقوق تدوین می کنند.»
مشکلات معلولان، هر روز، بیش از گذشته
۱۰ درصد جمعیت جهان با نوعی معلولیت زندگی می کنند که این رقم بنابه اعلام سازمان جهانی بهداشت، درحال افزایش است. براساس تخمین بانک جهانی، ۲۰ درصد فقیر ترین افراد معلولیت دارند و خشونت ضد کودکان معلول ۱‎/۷ درصد بیشتر از دیگر کودکان است. به گفته سازمان جهانی بهداشت معلولان در طول تاریخ همیشه با مشکلاتی مثل بی توجهی، ترس و تحقیر مواجه بودند. این در حالی است که آنان بزرگ ترین اقلیت دنیا را تشکیل می دهند.
با توجه به این موارد، سازمان های مربوط درمانی، تدوین کنوانسیون را امری مهم برای معلولان و هدف اصلی این قانون را برخورداری همه معولان از حقوق انسانی، آزادی های پایه و افزایش احترام به حرمت ذاتی آنان می داند.
محمود محمودنژاد رئیس جامعه معلولان ایران درباره مشکلات جامعه معلولان وضرورت پیوستن ایران به کنوانسیون حقوق معلولان می گوید: «بزرگ ترین مشکل جامعه معلولان ایران نبود آگاهی لازم میان مردم درباره حقوق معلولان است که به نظر می رسد بیشتر مفاد مطرح شده در کنوانسیون هم درباره رسیدگی به وضع فرهنگی جوامع در امور معلولان باشد.»
وی تأکید می کند: «در چند دهه گذشته، موضوع حقوق معلولان در میان کشورها اهمیت ویژه ای پیدا کرده و تلاش های دولت ها برای احقاق حقوق معلولان، هم در سطح ملی و هم در سطح بین المللی به طور محسوسی گسترش یافته است.
به گفته محمودنژاد، با اقدامهای فعالان امور معلولان و همچنین بررسی های دولت، ایران به زودی کنوانسیون حقوق معلولان را امضا خواهد کرد

نشانی مطلب در وبگاه شمعدانی | پایگاه اینترنتی معلولان ایران:
http://shamdani.com/find-1.90.410.fa.html
برگشت به اصل مطلب