شهر اکاترینبورگ روسیه
شهری با قابلیت دسترسی مناسب
ترجمه ی : رضا بهار _ یاهو گرو پ باور
طرح “ شهرهای مناسب سازی شده و در دسترس ” با این هدف انجام می شود که ساختمان های عمومی در شهر ((اکاترینبورگ)) به گونه ای ساخته شوند تا استفاده کنندگان از صندلی چرخدار,به راحتی به آن ها دسترسی داشته باشند. سازمان دهندگان اجرای این طرح هم کسانی نیستند مگر “ جامعه ی آزادی حرکت استفاده کنندگان از صندلی چرخدار “ شهر اکاترینبورگ .
یکم ژانویه ی سال1999 مصادف بود با اجرا شدن ماده ی پانزدهم قانون فدرال روسیه که متضمن حمایت اجتماعی از معلولان است.بر اساس این ماده از قانون,باید شرایطی فراهم شود تا معلولان آزادانه به مراکز عمومی,وسایط نقلیه ی عمومی و دیگر مراکز مهم شهری دسترسی داشته باشند.بر همین اساس,حکومت محلی شهر اکا ترینبورگ برنامه ی((حمایت از معلولان)) را تدوین کرد.در این برنامه,ایجاد ساختارهای شهری مناسب سازی شده و در دسترس هم پیش بینی شده بود.در پی اجرای بخشی از این برنامه بود که((زنگ درخواست کمک!)) را در بسیاری از مراکز شهر مذبور نصب کردند.حال دیگر اگر شخصی نتواند وارد یک ساختمان خاص شود,می تواند با فشردن دکمه ی((زنگ درخواست کمک!)) کارکنان آن ساختمان یا یکی از نگهبانان را به یاری بطلبد .
گفتنی است,ابتدا قرار بود این زنگ ها را در ساختمان هایی استفاده کنند که امکان مناسب سازی در آنها نبود.اما بعد,دیدند که نصب چنین زنگ هایی به صورت یک اصل پذیرفته شده در آمد.زیرا تفاوت میان نصب یک زنگ درخواست کمک با ساخت یک شیب راهه(رمپ),((از زمین تا آسمان))است.با این همه,برخی ساختمان های مهم شهر را مناسب سازی کردند.پا فشاری معلولان هم در این باره بی تاثیر نبود.بعد از آن,گروهی که از صندلی چرخدار استفاده می کردند,به همراه کسانی که برای حرکت متکی به عصا بودند,(و این ها خودشان باز هسته ی انجمن تازه به ثبت رسیده ی((آزادی تحرک))را شکل دادند)در شهر به راه افتادند تا ساختارهای شهری تازه را از نزدیک ببینند.ولی متاسفانه فهمیدند که بیشتر ساختارهای شهر تازه ساز, اصلا" برای استفاده و دسترسی معلولان مناسب سازی نشده اند.همه ی این کاستی های جزیی در این سازه ها بود که با وجود آن ها همه ی تلاش های این فعالان و دولت محلی به باد رفت.چیزهایی مثل گوشه های شیب راهه ها ,پهنای پیاده روها,نبود نرده هایی که ارتفاع کافی داشته باشند,وجود مشکل در گشودن درها و چیزهایی از این قبیل .
جلب نظر کارشناسان
انجمن آزادی تحرک , در نخستین اقدام خود,بر آن شد تا فهرستی را از مکان های بسیار نیازمند به مناسب سازی تهیه کند.دولت محلی هم از طرح آنها استقبال کرد.چون باید می فهمید کار را از کجا آغاز کند.برای همین به تو صیه و پیشنهاد ویلچرسوران نیازمند بود.به واسطه ی همین فهرست بود که انجمن آزادی تحرک توانست با دولت محلی ارتباط ایجاد کند و حمایت و توجه آن را برانگیزد.انجمن آزادی تحرک به خاطر اعتماد و نفوذی که در دولت محلی پیدا کرده بود,به سادگی توانست چند نماینده ی انجمن در کمیسیون مناسب سازی داشته باشند و دولت محلی به آنها قدرت محدودی هم داد.به عبارت دیگر,این انجمن آزادی تحرک بود که باید هر طرحی را که کمیسیون می خواست انجام بدهد,تصویب می کرد .
گفت و گوی میان کمیسیون مناسب سازی با اعضای انجمن شروع شد و واقعیت های مهمی کشف شد.مهم ترین چیز این بود که همه فهمیدند کسی در دولت محلی راجع به ساختمان هیچ چیزی نمی داند.به همین خاطر,انجمن آزادی تحرک به این نتیجه رسید که آنها خود باید هرچه می توانند,درباره ی ساخت و ساز بیاموزند و آن را به مهندسان و طراحان شهری ارایه دهند.بر همین اساس,انجمن به طرح راهنمایی ها و توصیه ها یی پرداخت.مهندسان هم مشتاقانه این توصیه ها را پذیرفتند.گفتنی است که در این راهنمایی ها و توصیه ها همه چیز را به روشنی توضیح داده بودند.گذشته از این,مهندسان خیلی خوشحال بودند که می دیدند انجمن آزادی تحرک,نکته های فنی بسیار ظریف و مشخص را به آنها یادآوری میکند.گفتنی است که حتی از تمام محل ها و قسمت های نیازمند بازسازی,عکس تهیه کردند.این عکس ها خود به روشنی گویای کاری بودند که باید انجام می شد و چگونگی انجام کار را هم مشخص می کرد.به این ترتیب نتیجه ی کار پس از مرمت هم بسیار زیبا بود و هم مناسب سازی شده و قابل دسترس .
300 طرح در حال بررسی
با آغاز طرح انجمن آزادی ,110 دستگاه ساختمان را برای مناسب سازی بررسی کرده اند و نزدیک به 300 مورد طرح تعمیر و مرمت را پیشنهاد کرده اند.اما از این 300 طرح,تنها آن مکان هایی را بازسازی و مناسب سازی کردند که برای زندگی معمولی و روزمره استفاده داشتند و در طبقه نخست واحد آپارتمانی بودند.زیرا در چنین جاهایی است که تامین مناسب سازی با اشکال روبه روست.جدای از این,تنها هشت دستگاه از این 110 ساختمان کاملا"مناسب سازی شده اند و استفاده کنندگان از صندلی چرخدار به آنها دسترسی دارند.شش دستگاه دیگر از این ساختمان ها هم تا حدی مناسب سازی شده اند.شیب رمپ های آنها,قدری از اندازه ی معمول بیشتر است.با این همه,می توان به سادگی و در امنیت کامل از آنها استفاده کرد.اما بقیه ی ساختمان ها هیچ گونه مناسب سازی نشده اند,و فقط زنگ درخواست کمک دارند.اما باید یادآوری کنیم که هیچ یک از این ساختمان ها از لحاظ نرده مشکلی ندارند.امروزه همه ساختمان ها حتی اگر تنها دو یا سه پله هم داشته باشند,باید نرده هایی راحت و متناسب با قد و نیاز افراد داشته باشند.تمامی ساختمان های تازه هم باید بر اساس معیار های قانونی ساخته شوند و به واقع,بیشتر ساختمان های جدید برای ویلچررانان در دسترس و مناسب سازی شده اند .
تغییر چهره ی شهر در برابر دیدگان ما
سازه های شهری تازه,چهره ای نو از شهر آفریده اند.در شهر((اکاترینبورگ))همه ی خیابان ها را طوری می رساند که در آنها سطح پیاده روها پایین باشند تا بتوان به راحتی به آنها دسترسی پیدا کرد.برای معلولان پارکینگ های مشخص شده ای در نظر گرفته اند.حتی کار ساخت سه محل زیر زمینی را برای عبور مردم آغاز کرده اند.همه ی ساختمان های آجری و سنگی تازه را طوری می سازند که ویلچررانان به راحتی از آنها استفاده کنند(علاوه بر این که طبقه های همکف این ساختمان ها هم مناسب سازی شده اند.)حتی ساختمان های اداری هم باید طوری باشند تا معلولان به آنها دسترسی داشته باشند.در ساختمان های مناسب سازی شده,به توالت ها توجه خاصی کرده اند.در مراکز شهر توالتی هست که برای استفاده ی معلولان اتاقک های خاص دارد .
انتشار کتاب راهنما
از چیز هایی که مایه ی مباهات انجمن آزادی تحرک است و در منطقه ی((اورال))قرار دارد,بازارچه ی((دیریجیل))است.در این بازارچه,تا حد امکان همه ی آنچه که برای زندگی معلولان به درد می خورند,فراهم است.چیز هایی مثل توالت هایی که آنها رابه صورت اتاقک هایی مناسب سازی شده,تعبیه کرده اند تا معلول ویلچری بتواند از آن استفاده کند.در این اتاقک ها برای استفاده ی کسانی که از عصا استفاده می کنند,نرده هایی تعبیه کرده اند.از این که بگذریم,امروزه کار مناسب سازی در سینمای اصلی شهر,دانشکده و سه دبیرستان مهم در حال اجراست.آنها می خواهند کاری کنند که این مکان ها برای ویلچر سواران قابل دسترس باشد.علاوه بر این,قراردادی بسته شده و طرحی در شرف اجراست که بر اساس آن,تمام ساختمان های دولتی شهر را بازسازی و مناسب سازی می کنند و قبل از همه,کار را از دفتر شهردار آغاز کرده اند.در حال حاضر یک کتاب راهنمای جدید را هم برای استفاده کنندگان از صندلی چرخدار آماده ی چاپ کرده اند.این کتابچه ی راهنما,((شهر مناسب سازی شده ی اکا ترینبورگ))نام دارد.در این کتاب,فهرستی از همه ی ساختمان های مناسب سازی شده به چشم می خورد و شرحی از همه ی جاذبه ها ی محل تا آن جا که مربوط به راحتی یک فرد معلول می شود,در اختیار خواننده قرار گرفته است .
شهردار هم به ما اطمینان می دهد که همیشه وضع به همین صورت خواهد بود.در جلسه ی شورای هماهنگی شهرداری , درباره ی امور معلولان که چند تن از اعضای آن را نمایندگان انجمن آزادی تحرک تشکیل می دادند,گفته شد که در شهر اکاترینبورگ,مقامات دولتی شهری در کنار سازمان های معلولان توانستند دست در دست یکدیگر,کار مشترکی را از پیش ببرند که برای هر دو طرف,نتایج سودمندی را به ارمغان آورده است.درست به همین خاطر است که طرح های پیشنهاد شده از سوی معلولان را در پروژه های شهری((حمایت از معلولان))به حساب می آورند و در آینده هم منابع مالی لازم برای اجرای این طرح ها را از بودجه ی شهر فراهم می کنند .
منبع: Disability World
نوشته ی : لینا لینتوا